[Disclaimer voorafgaand aan deze blog: ik ben een Psychologie studente met toegang tot de DSM-5. Wees voorzichtig en verstandig met de informatie die ik deel. Schakel hulp in als je denkt dat je dat nodig hebt. Lees mijn disclaimer voor meer informatie.]
Heb je je weleens gehoord van dysthymie? Grote kans van niet. Depressie waarschijnlijk wel!
Voor mij is mentale gezondheid een heel scala aan dingen. We moeten voor elkaar zorgen, de gezondheidszorg beweegt zich steeds meer naar traumaverwerking, en het systeem is niet gunstig voor complexe problematiek. Allemaal klachten die met mentaal welzijn in Nederland te maken hebben.
Nu maak ik mij zorgen om een bepaald groep mensen. Een groep mensen waar ik een paar jaar geleden bij hoorde.
En dat zijn de mensen die stiekem, diep van binnen, zich ongelukkig voelen. Ze hebben alles nog voor elkaar, functioneren nog, maar het gaat maar nét. Ze zijn nog wel blij, maar het kost hen steeds meer moeite.
Denk je nu: "Eigenlijk ben ik dit, maar het gaat wel. Ik hoor nog niet bij de mensen die écht depressief zijn."
Dit dacht ik ook. En het maakte dat ik veel te laat aan de bel trok.
Het kan namelijk zijn dat je al voldoet aan de symptomen voor dysthymie, persisterende (aanhoudende) depressieve stoornis, wat betekent dat je al recht hebt op vergoede hulp van een poh, psycholoog of andere behandelaar.
Maar eerst: waarom zijn deze diagnoses belangrijk?
Als je mijn blog over waarom de DSM geen goed diagnostisch model is, zul je je misschien afvragen: waarom leg je dan nu zo'n focus op diagnoses?
De reden hiervoor is, is omdat de wereld mentale gezondheid nog wel "in diagnoses" begrijpt.
Als je bij de psycholoog komt, krijg je vaak een "DSM-classificatie" en een beschrijvende diagnose. Dat laatste beschrijft echt jouw persoonlijke situatie, dus bij eenzelfde DSM-classificatie kunnen hele verschillende verhalen horen.
Beide zijn ze even belangrijk. De tweede voor logische redenen, omdat dat jouw leven en jouw zijn beschrijft; maar de eerste ook. Mentale gezondheid zal altijd blijven veranderen, maar het is goed om te weten in welk hokje je past op dit exacte moment.
Hierdoor kun je beter communiceren met de mensen om je heen en je hoeft niet te gissen voor manieren waarop jij jezelf en anderen jou kunnen helpen. Er is al veel onderzoek gedaan (alhoewel niet genoeg), en daar kun je gebruik van maken, als je er een labeltje aan hangt.
Dat labeltje hoeft je echter niet te definiëren. Het labeltje is voor de externe interacties die je met de wereld hebt, de beschrijvende diagnose is voor jezelf. Die "diagnose" is eigenlijk jouw levensverhaal. En jouw levensverhaal zal altijd blijven veranderen. Pin je dus ook niet vast op je DSM-classificatie. Het voegt iets toe, maar het is niet datgene wat je uiteindelijk het meest zult helpen.
Wat is dysthymie en hoe verschilt het van depressie?
Ik wil je vertellen over dysthymie, omdat ik je wil beschermen tegen zelfdestructieve gedachten.
- "Hoe gaat het?" "Goed, hoor!"
- Ik red mezelf wel.
- Ik ben gewoon een beetje moe.
- Ik heb zo weinig energie de laatste tijd.
- Heeft wat ik doe wel zin?
Wat ik niemand gun, is dat ze met deze gedachten blijven lopen, dit normaal vinden en daardoor niet hulp zoeken.
De werkelijke symptomen volgens de DSM-5 voor dysthymie zijn:
- Depressieve stemming voor het grootste deel van de dag, voor meer dagen wel dan niet, zoals geindiceerd door subjectieve observatie of door anderen, voor ten minste twee jaar.
- Aanwezigheid van minimaal 2 van de volgende:
1. Weinig eetlust of overeten
2. Te weinig of te veel slapen
3. Weinig energie of vermoeidheid
4. Laag zelfbeeld
5. Slechte concentratie of moeite met keuzes maken
6. Gevoelens van hopeloosheid - De symptomen zijn in die 2 jaar niet langer dan 2 maanden weggeweest.
En hierna zijn er nog 5 symptomen, die minder van toepassing zijn, maar die ik je kan vertellen als je ze graag wilt weten. Stuur me dan even een DM op Instagram.
De symptomen van depressie (major depressive disorder) zijn:
- 1. 5 of meer van de volgende symptomen moeten aanwezig zijn in dezelfde 2 weken en moeten verschillen van het functioneren van daarvoor; tenminste 1 van de symptomen moet depressieve stemming (1.) of verlies van interesse of plezier (2) zijn.
1. Depressieve stemming voor het grootste deel van de dag, bijna iedere dag, zoals geindiceerd door subjectieve observatie of door anderen. (Bij kinderen en adolescenten kan dit ook een geïrriteerde stemming zijn)
2. Verminderde interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten voor het grootste deel van de dag, bijna iedere dag
3. Significant gewichtsverlies of -toename, of een toe- of afname in eetlust bijna iedere dag
4. Insomnia (te weinig slapen) of hypersomnia (te veel slapen) bijna iedere dag
5. Psychomotorische agitatie of vertraging bijna iedere dag (observeerbaar door anderen)
6. Vermoeidheid of verlies van energie bijna iedere dag
7. Gevoelens van waardeloosheid of overdreven gevoelens van schuld bijna iedere dag
8. Verminderd vermogen om na te denken of concentreren, of besluiteloosheid, bijna iedere dag
9. Suïcidale gedachten - De symptomen veroorzaken significante stress of beperkingen in belangrijke aspecten van het functioneren
De andere 4 symptomen kan ik je later vertellen, als je ze wilt weten.
Verschil dysthymie en depressie
Zoals je kunt zien is depressie een flinke gradatie zwaarder dan dysthymie. Maar, in sommige gevallen houdt dysthymie langer aan en is het functioneren bij dysthymie minder beperkt. Dit is misschien ook de reden waarom het in de DSM-4 onder chronische depressie viel.
Ik heb veel verschillende namen gehoord voor dysthymie: lichte depressie, chronische depressie, langdurige depressie en hoog-functionerende depressie.
Je stelt je niet aan
Het zit 'm in het verschil tussen de benamingen "lichte" en "hoog-functionerende" depressie, dat ik deze diagnose zo belangrijk vind. Ik denk dat bij een lichte depressie, het makkelijker is om te denken dat je gevoel niet zo uitmaakt. Hoog-functionerende depressie, haalt het stigma ervanaf. Het voelt bijna trots, dat je een depressie "aankunt". Maar ook dat is gevaarlijk, want wanneer je je functioneren belangrijker gaat vinden dan voor jezelf zorgen (wat steeds meer moeite gaat kosten), ga je je gevoel wegdrukken. Hierdoor worden de depressieve gevoelens een soort onzichtbare sneeuwbal die van een berg afrolt en steeds meer nieuwe sneeuw oppakt. En niemand heeft het door.
Voor een hele lange tijd al, voel ik dat iedereen om mij heen bijna bij bosjes neervalt. Ik zie de glinster in mensen hun ogen verdwijnen, en dat komt niet alleen maar omdat we volwassen worden. Ook als we volwassen zijn, mogen en moeten we blijven spelen. Ook als volwassenen behouden we die zest for life. Die hoort niet te verdwijnen.
Op school voelde ik mij altijd alsof ik mij aanstelde. Iedere periode had ik weer hoop dat het op zou houden, maar voor ik het wist zat ik weer in de donkerte van mijn brein. Dit hoort bij het leven, maar we zouden er niet alleen voor moeten staan. Als je vriendin grieperig is, dan gaan we ook naar haar toe. Mentale gezondheid is niet besmettelijk, net als koorts niet besmettelijk is. We weten er nog weinig van, maar wat ik wel weet is: je stelt je niet aan. En je staat er niet alleen voor.
Toen ik erachter kwam dat deze diagnose bestond, wat in mijn eerste jaar Psychologie was (echter niet door de vakken, maar door een vriendin die het toen had), ging er een wereld voor me open. Ik was zo verward: "Heb ik nou mezelf al die jaren voor de gek gehouden? Ik stelde me dus niet aan?" Nee. Ik stelde me niet aan. En jij ook niet. Sowieso niet. Dus als jij denkt dat je hulp nodig hebt, trek dan aan de bel. Vertel het één persoon, die jij vertrouwt. Vertel het mij, en dan kijken we samen naar wat de beste eerste stap is voor je.
Ik hoop dat dit waardevol was en dat het je iets heeft kunnen helpen.
Je bent de hulp en liefde waard, lief mens.
Liefs, Noa Joy
Reactie plaatsen
Reacties